คำเป็น คำตาย
เป็นการจำแนกคำตามลักษณะที่ใช้ระยะเวลาออกเสียงต่างกัน ซึ่งลักษณะดังกล่าวจะทำให้คำที่มีเสียงพยัญชนะต้นเป็นรูปเดียวกัน มีเสียงวรรณยุกต์ต่างกัน ตัวอย่างเช่น
คา เป็นอักษรต่ำ คำเป็น
พื้นเสียง* เป็นเสียงสามัญ
ส่วน
คะ เป็นอักษรต่ำคำตาย เสียงสั้น
พื้นเสียงเป็นเสียงตรี
คำเป็น ได้แก่
คำที่มีลักษณะ ดังต่อไปนี้
๑.
คำที่พยัญชนะประสมกับสระเสียงยาวในแม่
ก กา เช่น
มา ดู ปู
เวลา ปี ฯลฯ
๒.
คำที่พยัญชนะประสมกับสระ –ำ ใ -
ไ - เ – า เช่น
จำ น้ำ ใช่
เผ่า เสา ไป ฯลฯ
๓.
คำที่มีตัวสะกดอยู่ในแม่ กง กน
กม เกย เกอว
เช่น จริง กิน
กรรม สาว ฉุย
ฯลฯ
คำตาย ได้แก่
คำที่มีลักษณะ ดังต่อไปนี้
๑.
คำที่พยัญชนะประสมกับสระเสียงสั้นในแม่
ก กา เช่น
กะทิ เพราะ ดุ
แคะ ฯลฯ
๒.
คำที่มีตัวสะกดในแม่ กก กบ
กด เช่น บทบาท
ลาภ เมฆ เลข
ธูป ฯลฯ
สรุป
วิธีพิจารณา
๑) ให้สังเกตที่ตัวสะกดเป็นหลัก
ถ้าคำที่ต้องการพิจารณามีตัวสะกดให้ดูที่ตัวสะกดไม่ต้องคำนึงถึงสระเสียงสั้นยาว ดูว่าคำนั้นมีตัวสะกดหรือไม่ ถ้ามีให้ขีดเส้นใต้ตัวสะกด
๒) ดูว่าตัวสะกดนั้นเป็น กบด
หรือไม่ ( แม่ กก
กบ กด ) ถ้าใช่
คำนั้นจะเป็นคำตาย ถ้าไม่ใช่ กบด คำนั้นจะเป็นคำเป็น
๓) ในกรณีที่ไม่มีตัวสะกด ให้ดูว่าคำนั้นประสมด้วยสระเสียงสั้น หรือเสียงยาว
ถ้าอายุสั้น
( เสียงสั้น )
ต้องตาย ถ้าอายุยาว ( เสียงยาว )
จึงเป็น
กลวิธีในการจำคำเป็น คำตาย
คำตาย
คำเป็น
- พวกที่เป็น กบด
ต้องตายก่อน (สะกดด้วยแม่ กก
กบ กด)
- อายุสั้นต้องตายตาม (ประสมด้วยสระเสียงสั้น)
- สะกดด้วยแม่ กง
กน กม เกย
เกอว
- อายุยาวเป็น (ประสมด้วยสระเสียงยาว)
ให้จำในส่วนของคำตายให้ได้เพราะจำง่าย
คือ กบด ต้องตายก่อน
และอายุสั้นต้องตายตาม
กล่าวคือ สะกดด้วยแม่
กก
กบ กด (กรณีมีตัวสะกด) และประสมด้วยสระเสียงสั้น (กรณีไม่มีตัวสะกด) เป็นคำตาย
นอกเหนือจากนี้เป็นคำเป็นทั้งหมด
*** ดังนั้นสรุปได้ว่า คำที่ประสมด้วยสระ –ำ
ใ - ไ - เ – า
เป็นคำเป็น เพราะนับว่ามีตัวสะกด
ในมาตรา แม่กม แม่เกย และ แม่เกอว
ตามลำดับ
